…….دھمی، رول بولاں توں جھٹ ہک پاہلوں دادا حاجی، جنگل پھرن نکلیا۔ پرتیا تاں نُقری تے سوار ہاہ۔ نُقری ہِنَکَدی ہِنجَردی جیویں جیویں باہک دے نیڑے اَؤندی گئی، دینہہ چڑھدا گیا.
نُقری کرماں آلی اے۔ نُقری سائیاں آلی اے۔ نُقری آئی باہک وَس پئی۔ نقری آئی تاں قسمت دے تاریاں اَکھیں پٹیاں۔باہکاں راہنے بنیاں تے بار وَسّن لَگ پَئی۔
دادے حاجی دی نُقری گھوڑی نال اَچرج پریت ہائی۔ اوہ آہندا ایہہ گھوڑی امبروں لتھا پکھو اے۔ بار دا چانن اے۔ ساڈے بھانے دا دیہنہ ہئے۔
اسیں نکے نکے ہائے تے ساڈے راہنے، تے آسے پاسے دے راہنیاں، اَتے باہکاں اُتے نُقری گھوڑی تے دادے حاجی دیاں گاہیں ہاہن۔ بالاں نال کھیڈو تاں اوہ نُقری دے بھوئیں اِچوں اُگن، اُکرن دی کہانی سناؤندے۔ اوہ دَسدے ایہہ گَل اوہناں نوں نال دی ہِک باہک تے بیٹھے وڈیرے بندیاں دیاں گلّاں توں مالم پئی اے۔ باہک آلیاں نوں ایہہ گل کسے پَنیال دسی ہائی۔ جیہڑا جھوک دی نیائیں اِچ اوس رات کھوہ جُتی واندا ہاہ۔
راہ پَدھانے ٹُردے لوکیں دَسدے نقری گھوڑی دے اسوار نال جنگل اچ کجھ اَن ڈٹھا ہویا۔ کوئی بلاں جن یا دھاڑو پئے تے اوہنوں مار گھتیونے۔ گھوڑی بھجی تے اگوں حاجی حبیب دے ہتھیں آ چڑھی۔ اوہ دسدے گھوڑی دا اسوار پک نال کسے دیس دا شاہزادہ یا کوئی راجہ ہونا ایں۔
اِنج ای زنانیاں کٹھیاں ہو کے باہندیاں تاں نقری گھوڑی دی گل جرور چھڑدی۔ کوئی آہندی حبیب جوان عمرے بہوں وڈا دلیر دھاڑوی ہاہ۔ اُس ایہہ گھوڑی وی پَک کسے کولوں کَھس کے لیاندی ہونی ایں۔
مال مہرو چھڑدا تاں چھیڑوواں کول وی نقری دے وگوچ دی گاہ ہندی۔ ہک دیہاڑ ہکسے چھیڑو آکھیا میرے کول وڈے حاجی تے نقری دے قصے دی ساری بُھماں ہئے۔ چھوہر ہس پئے “توں اوسلے کتھے ہائیں، ادھی راتیں”۔ تاں اُس چِڑ کے آکھیا ادھی راتیں دے کجھ لگدیو ساڈی باہک تے ہک ڈنگ دادے جامے میراثی رات کٹی ہائی۔ ساریاں اوس نو کہانی سناون دا آکھیا تاں اوس پچھیا ہڈ ورتی سننی ہیہہ کہ جگ ورتی۔ تاں ہِکسے چھیتی نال شوخی مار کے آکھ دِتا” اَیہو جَئی کوئی کہانی نئیں جیہڑی ہڈ ورتی وی ہوے تے جگ ورتی وی”۔ دادا سِر سَٹ کے سوچیں پئے گیا ۔ سِر چُکیوس تاں اوس پچھیا ہُنگارا کیہڑے بھرنا ایں۔ تیار ہو جاوے۔ مڑ دادے ہوراں گل شروع کیتی۔
” سُر ہنیں ایہہ دنیا کیس بنائی اے۔ساریاں آکھیا، سوہنے رب نے۔ دادے پچھیا رب کسے ڈٹھا یاں کسے نوں ٹکریا ہووے؟ سُنَن آلے ہَکّا بَکّا تے چُپ۔ دادے آکھیا بَھلیو اِس پاروں نئیں ٹَکردا جُو اوہ بندیاں جنوراں دی ہوند اچ آپ نئیں آوندا۔ کویں آوے۔ اوہندی شان ای نئیں۔ ہنگورا تاں دیو۔ مُڑ آپے بولیا ایہہ جَگ اُس اپنے خواصاں دی سونپنی کیتا ہویا اے۔ جیہڑے دینہہ رات دے پاسے وی پرتدے نیں تے بُھلِیاں جُوناں نوں راہے وی گھتدے نے۔ اوہ خواص اوسے دیاں دتیاں ہوئیاں پہنچاں نال ہر تھاہرے سدن آلیاں دے صد تے بوہڑدے نیں۔ مُشکل کشائیاں کردے تے وِرلیاں وِرلیاں سَت آلیاں بَندیاں نوں ٹَکر وی پَوندے نیں۔سُنن آلیاں دِیاں زَباناں بَند تے ٹَڈے منہ ویکھ کے دادے آپ ای دسیا۔ تواڈے اچوں کسے مولا ایلی مُشکل کُشا دا ناں سُنیا اے۔ پِیرانِ پِیر دَستگیر دیاں کراماتاں دی بُھماں لئی۔ ہاں دسو خواجہ خاج خضر دا نا سُنیا ہئیہہ؟ خاج خِجر بُھلیاں نوں راہ دَسدا۔ پانیاں نوں پاہن بنا کے نییں ٹوردا، شانت کردا تے ہنیریاں وچوں پھرول پھرول کے سویرے کڈھدا، ویلے کویلے رَب دے پیاریاں نوں ٹَکردا، وِچھڑے میلدا جھولیاں بَھردا تے کراماتاں وِکھاؤندا راہندا اے۔ اوس ورہے وی پچھلی راتیں ایہو ہویا۔ حاجی جبیب سرگانہ پِیر فقیر نوں سوردا اپنی رَھؤ رِیت نال اَدھی راتیں اُٹِھیجا۔ موئیاں مِہرواں دا دکھ سینے۔ کال دے سالاں دے منکھ جُسّے تے بھکھ دا بونوال ڈھڈ اچ۔ اسمانیں ڈَھلیاں کِھتیاں دا پَدھ گِندا سَجدے پیا نیڑ مِندا مِندا تے سوں گیا۔ کِناں چر سُتا کون دَسدا اِنج جِویں گھوڑی دے ہِنَکار تے دَھروڑ دی واوڑ نال وسوں پاسے وٹے۔ حاجی حبیب جاگ پیا۔ من اچ منکھیجا بھئی نیندر نِماج کھا گئی۔ اُوجو کان کَروَے نوں ٹوہوس تا سُکّا۔ پریشانی اچ کروا چا لیا سوٹی نپی تے ٹیکدا ٹیکدا باہر جنگل نوں نکل گیا۔ حاجی نوں جنگل پھرن جاندیاں کینہہ ڈٹھا کینہہ ناں ڈٹھا۔ پر جس ڈٹھا اوہ حیران حائیی بھئی اج کیہڑی لاہمے منہ دھری جاندا اے۔ پر ویلے تے ہونی نوں ہوڑے کون۔
دادے جامے آکھیا سُندے پئے ہو۔تے ہِکے واری پَنج چھ ہُنگارے جاگے۔ سُندے پئے ہائیں۔ اوس مُڑ گَل ٹوری۔۔۔۔۔۔۔
حاجی ٹُردا گیا ٹُردا گیا ٹوۓ ٹَپدا، دَبھ لِتاڑدا جَواہیں بَھندا جَھاڑیاں وَلاوندا سُکی کَری دے اُبھردے لاہمے رَیڑ اَلے کَنڈ کر کے گوڈا نِوایوس۔ جنگل جھاڑا کیتا، وٹوانی پکائی پاک مٹی نال ہتھ ملے تے اُٹھ بیٹھا۔ اینے نوں ہِک سوار جنگل اِچ کَٹکار گَھتدا وَن دے جَھنگڑ پِچھوں نِکلیا۔ حضور دا سلام بُلایا۔ گھوڑے دی راس حاجی اَل ہَتھ وَدھا کے آکھیا پَھدھ جواناں۔ ایہہ تیری بار دی سویر ہئی۔ سانبھ کے رکھیں۔
حاجی حبیب کوئی گل کردا چٹے بانے آلا سوار کڑیالا نَپا کے وَن بَھوانلی لئی تے اَسماناں تے چِٹی دُدھ وَرگی لَکیر بن کے تارا ہو گیا۔ حاجی کڑیالی گھوڑی تے پلاکی ماری تے وَسوں الے مُنہ دَھر دِتا۔ گھوڑی پَیر پَیر وَسوں اَلّے ٹُری تے سویر ہَنیریاں دا مُنہ دھون لَگ پَئی۔ سُنجاں ماری۔ تَوکَھلیاں پِٹی وَسوں جاگی تے چاواں بَھری سوَیر چار چفیرے کِھلر گئی۔ باہکاں تِھیہڑے راہنے کِویں وَسدے گئے کسے نوں کَکھ سمجھ نہ آئی۔ دادے پُچھیا سُر جے اوہ سوار کون ہاہ سبناں نوں چپ ویکھ کے آپے بولیا بَھلیو ” خاج خضر بختاں آلاں ہور کون”۔ کِسے پُچھیا حاجی نوں بزرگ دا ناں کویں مالم پیا۔ دادے ٹوکیا حاجی نوں سُر ہاہ پر اوس کسے نوں کدیں دسیا ناہ۔ حاجی تاں کُجھ وی ناہ دَسدا بَس ہِکو گَل جے سائیں کرم کَرن تے اَکھ شکرانے نال نیویں تے جبھ بند ہو جانی چاہی دی اے۔ ایہہ قصہ تاں داناواں گوہ گویڑ نال اُنَیاں ایں۔ بادشاہو دانائی تے اولیائی دا بنا سانجھا اے۔ کسے پُچھیا حاجی حبیب دناء ہاہ کے اولیاء۔ دادے جامے آکھیا دانائی اولیاواں دی پوشاک ہندی اے پترو۔
ہِک چھوکرے کالھے پوندیاں آکھیا دادے نوں گل تاں پوری کرن دیوو۔ ہاں میاں جی گل آگانہہ ٹورو۔
دادے جامے آکھیا ” نقری گھوڑی بار دا چانن بن گئی تے حاجی حبیب سوجھ دا سورج۔ گھوڑی دا چرنا۔ دانا۔ کھرکنا حاجی آپ کول کھلو کے کرواوندا اے۔ گھوڑی تے کاٹھی گھتدا تے بار اچ باہک باہک۔ وسوں وسوں تے راہناں راہناں پھردا اے۔ کرودھ دے ہنیرے مکائے دشمنیاں مٹائیاں، ویر گووائے۔ بار چوں ہنیرے کڈھے تے چانن ورتایا۔
ہک گل ہور دساں نقری تے حاجی گھوڑا ناہ مِلن دیندا۔ پچھن آلیاں بہوں پچھیا۔ پر اوہ دسدا کجھ ناہ۔ ڈھیرنا دا گویڑ اے بئی حاجی نقرے گھوڑے دی بھال اچ راہندا ہاہ۔ پر نُقرا تازی اوہنوں نئیں لبھا۔ جے کدائیں لبھا وی تاں حاجی دی تک تے نئیں پیا۔ کوئی نہ کوئی ڈب جرور ہندا ہاہ اوس اچ۔ حاجی خدا مالم کالے رنگ توں کیوں ڈردا ہاہ۔
چھیڑو دسیا بئی دادے جامے ہولی جہی ایہہ وی دسیا ہاہ بئی حاجی دی نُقری گھوڑی اِس دنیا دا پَسو ناہی۔ سارے پُچھدے رہے پر دادے گل آگانہہ ناں کھولی۔
پر اُس دینہہ توں نقری گھوڑی نوں میں سچی مچی اسمانوں اتری ہوئی پری تے خواج خضر دا دان سمجھن لگ پیا ہاہ۔ ویلا لگھدا رہیا نقری دی گاہ بار، راہواں، کھاڑیاں، باہکاں، بیٹھکاں تے کسے نہ کسے لا نال چِھڑی رہی۔ بار وَسدی رہی چانن پھلدا رہیا۔ گذران ہندی رہی۔ حاجی صاحب دی داڑھی گَدری توں چِٹی ہو گئی۔ بَانا چِٹا ہو گیا چھوہر گھبراٹے تے بال چھوکرے بن گئے حاجی دے پُتر پوترے ہِک دوئے نوں پکیاں پکاون لگ پئے بئی پیو کلا باہر جنگل جھاڑے جاوے تاں کوئی پتر پوترا مگر دھیاں رکھن کان نال ہووے۔ کیوں جے اوہندی طبیعت ہن اگے آلی ناہی رہ گئی۔
ویلا لَگھدا رہئیا لَگھدا رہیا۔ چانن ٹُریا رہیا نُقری دی سیوا ہُندی رئی۔ حاجی صاحب پُتراں نوں پَٹی پڑھاوندے رہے پڑھاوندے رہے بئی چانن نوں ہنیرے نال رلن نہ دِوِیائے۔ اوہ پک پکاوندے تے آپ وڈیرے ہون موجب منجی ملدے گئے۔ گلاں وِسردیاں گئیاں گاہیں گَھٹدیاں گئیاں اخیر بار اچ نویاں گاہیں تے نویں قِصے۔ ہِک دیہاڑ اَچن چیت وَسوں اِچ بُھچال آگیا ۔
ہویا کی؟ ہِک بھیڑ جیہا مُشکی ٹیرا خورے کیہڑی لاہم دی شامت۔ کَٹک بَن کے چڑھیا تے نُقری تے پِھر گیا۔ ساری وَسوں سارے کامے پُتر پوترے نَسے پر ہونی نوں کیہڑا ٹالدا۔ ہونی ہو کے رہی۔ وستی ہِک دوجے دا منہ تَکیا۔ حاجی صاحب دے کنیں ووڑ پئی گھابر کے سوٹی ٹیکدے باہر نکل آئے۔ پر بولے بِرکے کُجھ نئیں۔ نا کسے نوں جِھڑکیا نہ گِلہ وند ہوے۔ بس اسمان الوں تکیا۔ سوٹی ٹیکدے مُڑ اندر پرت گئے۔ بس ہک سوال پُچھیا مُصیبت دا رنگ کی ہاہ ” مُشکی ” “جِنیاں اِچ توں رَکھیں “۔ آکھیا تے اندر وڑ گئے
نُقری موٹی ہون لَگ پئی تے تراہ وڈا۔ اج ہور کل ہور۔ سال بِیتَن نوں آیا۔ چانن دا رنگ پیلی بھاہ مارن لگ پیا۔ ڈیگر ڈھلدی نال وسو وچ اَوازاری وَدھن لَگ پَئی۔ نُقری بیٹھی۔ پاسے مارے، اُٹھی مُڑ بہہ گئی۔ کِنی واری اُٹھی تے کِنی واری بیٹھی گِنَن اوکھا ہو گیا۔اوتنے نوں کسے بال حاحی صاحب دے کنی وی گھت دتی۔ اوہ سوٹی ٹیکدے ڈولدے باہر آ گئے۔ اوہناں آکھیا گھوڑی نوں کھول دیو۔ گھوڑی تھوڑا چڑھدی لاہم نوں اُرکی پر جِویں پیر پٹیندا نہ پیا ہووے۔ مڑی حاجی صاحب اَلوں تکیا۔ اوہناں دے نیڑے اُرکی اوہناں پیار نال منہ تے کَنھی اُتے ہتھ پھیریا، جاداں سواریاں مَتھا چُمیا۔ ہَنجو کیرے نُقری سر سَٹیا تے ٹُر پَئی لاہندی لاہم نوں۔ ٹُری پر تھوڑی دور جا کے ڈگن آر بہہ گئی ۔ کِسے آکھیا سوندی پئی اے۔ پھل دی کھری، مڑ تھوڑی بوتھی باہر آئی۔ حاجی صاحب پُچھیا پَھل دا رنگ کی اے۔ نیڑے کھلے ہک جاتک اُچی صد کے آکھیا۔ مُشکا۔ حاجی صاحب منجی تے لَمے ہو گئے۔ نُقری پاسے ماردی اوکھے ساہ لیندی کِلھدی تھوڑا تھوڑا ہِنکدی ٹِل ماردی رہی۔ چَنگا جَھٹ اینویں ای لَگھ گیا۔ کسے آکھیا ایہہ ہن سُو کیوں نئیں پوندی۔ حاجی ہوراں ربائی ماری اپنی موت آپ جمن اچ اوکڑ تاں ہونی ایں۔ اینی گل کرن اِچ ای کسے پَھل دی بُوتھی تے چَوڑی تو پھڑ کے آسرا دتا تے نُقری ہَنبلی مار کے اُٹھن لگی پر ڈَھے پئی تے نال ای چم چم کردی مشکی وچھیری بھوئیں تے۔ وسوں دا ویہڑا کالے ہِنکار نال بھری گیا۔ نقری پرت کے اُٹھ نہ سکی کَنھی لَمی سَٹی تے سو ورہیاں دی ہو گئی۔
پیو۔۔۔۔۔۔۔!
کسے حاجی صاحب نوں واج ماری۔ حاجی اوتھے ہُندا تاں بولدا وسوں رواٹ نال تے کال دے ہِنکار نال بَھر گئی۔ کلمہ شہااااااادددااااات۔۔۔۔۔۔۔۔۔
اوس دینہہ توں سرگانیاں دی بار اِچ رات دا سَمرا اے۔ مُشکی ٹَیر نا سُووے تے نا سویر جَمے۔